Terug naar overzicht

Fiscale voor – en nadelen voor de verschillende rechtsvormen

Wanneer u besluit om een onderneming op te richten, komt een van de belangrijkste vragen aan de orde: voor welke fiscaal voordelige rechtsvorm moet u kiezen en wat zijn de gevolgen van deze keuze? Veel startende ondernemers kiezen namelijk hun rechtsvorm op basis van het belastingvoordeel in plaats van commerciële overwegingen.

Overzicht rechtsvormen

Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten rechtsvormen: de rechtsvormen zonder en met rechtspersoonlijkheid.Deze keuze is van belang voor de aansprakelijkheid van de onderneming en de fiscaaltechnische voordelen.

Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid

Bij deze rechtsvormen is men met het hele privévermogen aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Deze bekendste rechtsvormen zijn:

  • eenmanszaak
  • vennootschap onder firma (vof)
  • commanditaire vennootschap (cv)
  • maatschap

Rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid

  • besloten vennootschap (bv)
  • naamloze vennootschap (nv)
  • vereniging
  • stichting

Persoonlijke aansprakelijkheid

Het verschil tussen ondernemingen met en zonder rechtspersoonlijkheid is van belang voor het vraagstuk rond de persoonlijke aansprakelijkheid. Naast de fiscale voordelen is de aansprakelijkheid ook een belangrijk aspect voor de keuze van een rechtsvorm. Bij bedrijven met rechtspersoonlijkheid wordt de persoonlijke aansprakelijkheid het meest beperkt. Iemand die dus uit naam van zijn bv handelt (bijvoorbeeld iets koopt of verkoopt) en niet aan zijn verplichtingen voldoet (betalen, leveren) kan daarvoor door de tegenpartij niet persoonlijk aansprakelijk worden gesteld, maar wordt doorverwezen naar de bv.

De mogelijkheid om de aansprakelijkheid te beperken is een voordeel van een bv boven een eenmanszaak. Zo blijken banken in veel gevallen een persoonlijke borgstelling te verlangen, waardoor de aansprakelijkheid van een bv sterk wordt beperkt. Een eenmanszaak, de maatschap en de vof is met zijn gehele vermogen zowel zakelijk als privé voor 100 % aansprakelijk voor de schulden van het bedrijf.

Rechtspersoonlijkheid

Ondernemers die kiezen voor een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, vof) krijgen te maken met de Wet op de inkomstenbelasting en betalen inkomstenbelasting (IB). Deze ondernemingen betaling belasting over de winst die uit de onderneming wordt genoten en wordt belast met inkomstenbelasting.Ondernemers die kiezen voor een onderneming met rechtspersoonlijkheid (bv, nv, Stichting) hebben te maken met de Wet op de Vennootschapsbelasting en bepalen dus vennootschapsbelasting.

Inkomstenbelasting en fiscaal partnerschap 2011

Het begrip fiscaal partnerschap is per 1 januari 2011 veranderd. Heel veel mensen kunnen dan niet meer kiezen om als fiscale partners te worden behandeld door de belastingdienst. Dit kan fiscaal allerlei gevolgen hebben, ondermeer voor kapitaalverzekering eigen woning, omdat u dan niet meer aan de vereisten voldoet.

Tarieven en belastingschijven voor wie in 2011 jonger is dan 65 jaar:

hoogte inkomen maar niet hoger dan belastingtarief
€ 18.628 33%
€ 18.628 € 33.436 41,95%
€ 33.436 € 55.694 42%
€ 55.694 52%

Veranderingen vennootschapsbelasting 2011

Per 1 januari 2011 is de Wet vennootschapsbelasting op enkele onderdelen gewijzigd. Hier vindt u een overzicht van de belangrijkste wijzigingen. Tarieven voor de vennootschapsbelasting in 2011

Voor het deel van de belastbare winst dat meer is dan Maar niet meer dan Tarief
€ 0 € 200.000 20,0%
€ 200.000 25,0%

Jaarverslag

Afhankelijk van de rechtsvorm van uw onderneming, moet u jaarlijks uw jaarrekening (financieel verslag) deponeren bij de Kamer van Koophandel (KvK). Deze verplichting geldt in ieder geval voor:

  • besloten vennootschappen (bv);
  • naamloze vennootschappen (nv);
  • coöperaties;
  • onderlinge waarborgmaatschappijen;
  • banken;
  • buitenlandse rechtspersonen met vestigingen in Nederland;
  • formele buitenlandse vennootschappen;
  • verenigingen en stichtingen die een of meer ondernemingen van een bepaalde omvang in stand houden.

U moet de jaarrekening schriftelijk of online indienen voor 31 juli van het jaar volgend op het boekjaar. U hoeft geen jaarrekening te deponeren als u een eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof) of commanditaire vennootschap (cv) hebt.

Aftrekposten

Als u ondernemer bent, dan kunt u gebruikmaken van verschillende aftrekposten. Daarmee trekt u bij uw aangifte een bedrag af van uw winst, waardoor u minder belasting betaalt. U kunt de aftrekposten alleen gebruiken als u ondernemer bent voor de inkomstenbelasting. Voor sommige geldt ook het urencriterium. Dit houdt in dat u jaarlijks minimaal 1.225 uur aan uw bedrijf besteedt.

Overzicht aftrekposten:

1- Zelfstandigenaftrek

U trekt een bedrag af van uw winst. Hoe hoger uw winst, des te lager de aftrek. Voorwaarden:

  • U oefent zelfstandig een bedrijf of beroep uit.
  • U voldoet aan het urencriterium.

2- Startersaftrek

Een extra aftrek voor starters, bovenop de zelfstandigenaftrek. Voorwaarden:

  • U heeft recht op zelfstandigenaftrek
  • deze in de 5 jaar hiervoor maximaal 2x gebruikt;
  • en minstens 1 jaar van de afgelopen 5 jaar geen bedrijf gehad.

Start u en bent u arbeidsongeschikt? Dan heeft u recht op een speciale startersaftrek. Voorwaarden:

  • U heeft een arbeidsongeschiktheidsuitkering
  • U besteedt per jaar 800 uur of meer (gemiddeld x uur per week) aan uw bedrijf.

3- Meewerkaftrek

Als uw partner onbetaald meewerkt in uw bedrijf, mag u een bedrag van uw winst aftrekken. De hoogte hangt af van uw winst en het aantal uren dat uw partner meewerkt. Voorwaarde is dat u voldoet aan het urencriterium.

4- Willekeurige afschrijving

Spullen die u koopt voor uw bedrijf mag u als starter ‘willekeurig’ aftrekken. U mag dan zelf bepalen hoeveel u afschrijft. Voorwaarden:

  • U heeft een eenmanszaak, vof, cv of maatschap.
  • U heeft recht op startersaftrek. Aanvullende voorwaarden vindt u op de site van de Belastingdienst.

5- Mkb-vrijstelling

Als extra aftrekpost hoeft u over 12% van uw winst geen belasting te betalen. Dit is de winst na aftrek van andere aftrekposten, zoals zelfstandigenaftrek.

6- Bedrijfsruimten

Als u een bedrijfspand heeft, dan kunt u bepaalde kosten aftrekken. Bijvoorbeeld verhuis- en verbouwingskosten. Ook bij een bedrijf aan huis kunt u onder voorwaarden bepaalde aftrekposten toepassen.

7- Investeringsaftrek

Als u in het kalenderjaar 2011 in nieuwe bedrijfsmiddelen investeert dan kunt u ervoor kiezen deze bedrijfsmiddelen willekeurig af te schrijven. In het investeringsjaar mag u maximaal 50% afschrijven. Het restant mag u afschrijven in de jaren daarna. Houd wel altijd rekening met de restwaarde van het bedrijfsmiddel.

Voorwaarden:

  • U gaat in het kalenderjaar 2011 een investeringsverplichting aan of u maakt voortbrengingskosten.
  • U moet het bedrijfsmiddel vóór 1 januari 2014 in gebruik nemen. Milieubedrijfsmiddelen kunt u vanaf 2011 voor 75% willekeurig afschrijven.
  • Op het restant past u de normale afschrijving toe.

7A- Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek

Als u in 2011 een bedrag tussen € 2.200 en € 301.800 investeert in bedrijfsmiddelen voor uw onderneming, dan kunt u in aanmerking komen voor de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek. De bedrijfsmiddelen waarin u investeert, moeten dan wel in aanmerking komen voor investeringsaftrek.

Tabel kleinschaligheidsinvesteringsaftrek 2011

Investering Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek
Niet meer dan € 2.200 0%
€ 2.201 t/m € 54.324 28%
€ 54.325 t/m € 100.600 € 15.211
€ 100.601 t/m € 301.800 € 15.211 verminderd met 7,56% van het deel van het
investeringsbedrag boven de € 100.600
Meer dan € 301.800 0%

7B- Energie-investeringsaftrek

Als u investeert in energiezuinige bedrijfsmiddelen, dan kunt u in aanmerking komen voor de energie-investeringsaftrek. De aftrek is 41,5% als u in 2011 voor meer dan € 2 200 aan energie-investeringen doet. Het maximuminvesteringsbedrag is € 116.000.000. Investeringen kunnen tegelijkertijd in aanmerking komen voor energie-investeringsaftrek en kleinschaligheids-investeringsaftrek. Een combinatie van energie-investeringsaftrek en milieu-investeringsaftrek is niet mogelijk.

7C- Milieu-investeringsaftrek

In 2011 is bij een bedrag aan milieu-investeringen in een kalenderjaar van meer dan € 2.200 de milieu-investeringsaftrek (MIA):

Milieu-investering Milieu-investeringsaftrek
categorie I 36%
categorie II 27%
categorie III 13,5%

Investeringen kunnen tegelijkertijd in aanmerking komen voor milieu-investeringsaftrek en kleinschaligheidsinvesteringsaftrek. Een combinatie van milieu-investeringsaftrek en energie-investeringsaftrek is niet mogelijk.

8- Oudedagsreserve

Voldoet u aan het urencriterium en bent u aan het begin van het kalenderjaar nog geen 65 jaar? Dan kunt u een deel van de (in een kalenderjaar) behaalde winst toevoegen aan uw oudedagsreserve. Dit betekent dat u dan een bepaald bedrag van de winst mag aftrekken. De toevoeging aan uw oudedagsreserve over een kalenderjaar is 12% van de winst, met in 2011 een maximum van € 11.882. De toevoeging vermindert u met de pensioenpremie die u al van de winst hebt afgetrokken. De toevoeging is maximaal het bedrag waarmee het ondernemingsvermogen aan het einde van het kalenderjaar uitkomt boven de oudedagsreserve aan het begin van het kalenderjaar.

In de tabel hierna vindt u de maximumbedragen voor 2011.

Situatie Extra lijfrentepremieaftrek
overdracht door een ondernemer van 60 jaar of ouderoverdracht door een invalide ondernemerstaken van de onderneming door overlijden € 435.652
overdracht door een ondernemer van 50 tot 60 jaaroverdracht door een ondernemer als de lijfrente-uitkering direct ingaat € 217.833
overige gevallen € 108.922

9- Verliesverrekening

De voorwaartse verliesverrekening voor het verlies uit werk en woning en het verlies uit aanmerkelijk belang is 9 jaar. Voor onverrekende verliezen uit de jaren 2002 of eerder geldt een overgangsregeling. Deze verliezen kunt u verrekenen tot en met 2011.

 

Fiscale voordelen per rechtsvorm

Eenmanszaak

Als u een eenmanszaak hebt, dan betaalt u inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen. U betaalt geen werknemersverzekeringen en kunt onder voorwaarden aanspraak maken op zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling. De hoogte van de zelfstandigenaftrek hangt af van de winst. Starters die recht hebben op zelfstandigenaftrek, kunnen ook profiteren van startersaftrek.

Vof

Als u samen met andere ondernemers een bedrijf wilt beginnen dan kunt u bijvoorbeeld kiezen voor een vennootschap onder firma (vof). Alle vennoten brengen iets in de vof. Bijvoorbeeld geld, goederen of arbeid. Een minimumkapitaal is niet nodig. Stel een vennootschapscontract op, met afspraken over bijvoorbeeld de bevoegdheden, inbreng en verdeling van de winst en leg het contract vast bij de notaris. Dit is niet verplicht, maar zo weten alle vennoten precies waar ze aan toe zijn. Een juridisch adviseur of accountant kan u helpen bij het opstellen.

Cv

De commanditaire vennootschap (cv) is te zien als een bijzondere vorm van de vof. Er zijn bij de cv echter 2 soorten vennoten: beherende en stille (commanditaire) vennoten. De stille vennoten zijn alleen financieel betrokken. Zij mogen niet namens de cv naar buiten treden. Beherende vennoten in een cv betalen inkomstenbelasting over hun deel van de winst. Zij worden in principe gezien als zelfstandig ondernemer en hebben recht op belastingfaciliteiten, zoals ondernemers- en investeringsaftrek en fiscale oudedagsvoorziening. Stille vennoten in de cv worden fiscaal niet gezien als ondernemer (omdat zij niet aansprakelijk zijn voor schulden) en hebben geen recht op belastingvoordelen. Ze hebben wel recht op de voordelen die te maken hebben met investeringen (willekeurige afschrijving en investeringsaftrek).

Maatschap

Een maatschap is een samenwerkingsvorm tussen 2 of meer personen (‘maten’) die onder een gemeenschappelijke naam een beroep uitoefenen. Bijvoorbeeld tandartsen, architecten, advocaten en fysiotherapeuten. Iedere maat brengt iets in, bijvoorbeeld arbeid, geld of goederen. Het voordeel hieruit wordt gedeeld. Iedere maat betaalt inkomstenbelasting over het eigen deel van de winst. De Belastingdienst ziet iedere maat in principe als zelfstandig ondernemer. De maten hebben dan ook recht op belastingfaciliteiten als ondernemersaftrek, investeringsaftrek en de fiscale oudedagsvoorziening.

Bv

Als u een bv of nv hebt, dan draagt u vennootschapsbelasting af over de winst en betaalt u inkomstenbelasting over het loon dat u van de bv ontvangt. Als de overgebleven winst privé wordt uitgekeerd, dan betaalt u hierover dividendbelasting. Het opnemen van geld uit de bv als salaris is relatief duur. Een dividenduitkering is belastingtechnisch goedkoper. De Belastingdienst staat echter niet toe dat de bv geen (of heel weinig) salaris uitbetaalt. Uw loon moet marktconform zijn, met een minimumjaarsalaris van € 41.000 (gebruikelijkloonregeling).

Nv

Voor het oprichten van een naamloze vennootschap gelden vrijwel dezelfde eisen als bij het oprichten van een besloten vennootschap. Het minimumkapitaal van de nv is echter hoger, namelijk 45.000 euro.

Stichting of vereniging

Stichtingen en verenigingen worden opgericht om een bepaald doel te bereiken. Bij stichtingen is dit meestal een maatschappelijk doel (bijvoorbeeld een ziekenhuis, school of goed doel). Bij verenigingen gaat het vooral om sport-, winkeliers- en belangenverenigingen. Stichtingen en verenigingen zijn rechtspersonen, waaraan een bestuur leiding geeft. Beide rechtsvormen kunnen een onderneming drijven en belastingplichtig zijn. Uitkering van de winst aan het bestuur is niet mogelijk.

 De stichting 

Een stichting wordt opgericht om een ideëel of sociaal doel te realiseren, met behulp van een vermogen. Het doel staat omschreven in de statuten. Een stichting kan een onderneming hebben en winst maken. De winst moet ten goede komen aan het doel. Een stichting is een rechtspersoon, heeft geen leden en is zelfstandig drager van rechten en plichten.

 De vereniging

Een vereniging is een samenwerkingsvorm tussen 2 of meer personen (leden) met een gemeenschappelijk doel. Eventuele winst moet ten goede komen aan dit doel. De hoogste macht ligt bij de algemene ledenvergadering. Verenigingen hebben rechtspersoonlijkheid. Er zijn 2 soorten verenigingen: verenigingen met volledige en met beperkte rechtsbevoegdheid.

Bv of eenmanszaak?

Veel ondernemers kiezen een eenmanszaak of bv. Maar welke rechtsvorm het best bij uw bedrijf past hangt af van verschillende keuzes die u maakt. Bijvoorbeeld over de inrichting van uw organisatie, uw belastingvoordeel en het beperken van uw aansprakelijkheid.

Eenmanszaak Bv
Oprichting Geen eisen Akte van de notaris
Kapitaalinbreng Geen eisen € 18.000,-
Bestuur Eigenaar Directie
Andere organen Geen Aandeelhouders. Eventueel raad van commissarissen
Aansprakelijkheid Zakelijk en privé voor 100% In principe alleen de bv
Belasting Inkomstenbelasting. Onder voorwaarden mkb-winstvrijstelling en ondernemersaftrek. Vennootschapsbelasting en inkomstenbelasting over salaris en dividend.
Sociale zekerheid Geen recht op werknemersverzekeringen. Geen werknemersverzekeringen (behalve als ontslag tegen de wil van de dga mogelijk is).

Aansprakelijkheid

Als u een eenmanszaak hebt, dan bent u persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van uw bedrijf. Met een bv bent u in principe niet aansprakelijk voor de schulden van uw bv.

Belastingen

Een eigenaar van een eenmanszaak betaalt inkomstenbelasting over de winst. Een bv betaalt vennootschapsbelasting en eventueel dividendbelasting. De directeur-grootaandeelhouder (dga) van een bv betaalt daarnaast inkomstenbelasting over zijn loon en over uitgekeerd dividend. Een bv heeft een iets lagere belastingdruk dan een eenmanszaak, maar hogere kosten, onder meer door jaarrekeningverplichtingen en accountantskosten. Een eigenaar van een eenmanszaak heeft onder voorwaarden recht op zelfstandigenaftrek. Starters mogen extra startersaftrek toepassen. Ondernemers die inkomstenbelasting betalen kunnen gebruikmaken van de mkb-winstvrijstelling.

Kiezen voor een eenmanszaak of bv?

De eenmanszaak biedt fiscale voordelen bij lage winst. Een bv is aantrekkelijker bij hogere winsten, omdat het tariefsvoordeel dan groter is dan de extra aftrekmogelijkheden van de eenmanszaak. Een ander voordeel van de bv is de beperking van de aansprakelijkheid. Verder spelen er bij de keuze voor een bv vaak ook argumenten mee als imago, status en het eenvoudig kunnen overdragen of verkopen van het bedrijf.

Van eenmanszaak, vof of maatschap naar bv/nv

Als u de rechtsvorm van uw eenmanszaak, vof of maatschap wilt wijzigen in die van een bv of nv of als u uw eenmanszaak, vof of maatschap wilt inbrengen in een nieuw op te richten bv of nv, doet zich een bijzondere situatie voor. De nieuwe bv of nv is pas juridisch ondernemer als de notariële akte is ondertekend. Tot dat moment is sprake van een bv of nv in oprichting. Voor de btw-heffing bestaat de bv of de nv pas als u de verklaring van geen bezwaar van het ministerie van Justitie hebt ontvangen. De activiteiten van uw bedrijf in de periode tussen de start van uw nieuwe onderneming en het ontstaan van de bv als rechtspersoon (de voorperiode), worden verricht op grond van een voorovereenkomst.