Een bedrijf overnemen?
Door de vergrijzing neemt het aantal ondernemers dat wil stoppen met werken en het bedrijf wil verkopen toe. Er zijn dus bedrijven om over te nemen maar hoe weet je nou waar je moet beginnen? Met welke zaken moet je rekening houden en hoe pak je een bedrijfsovername aan? MKB Servicedesk zet de informatie voor je op rij.
Voorbereiding
Een goede voorbereiding is belangrijk om de juiste kandidaat-ondernemingen te kunnen selecteren. Zet voor jezelf de volgende dingen goed op een rij:
Bepaal de strategie van je eigen onderneming
Bezit je al een onderneming? Bepaal dan of bedrijfsovername voor deze onderneming de juiste manier is om uit te breiden.
Hoe wil je dat je bedrijf zich in de toekomst ontwikkeld? Gaat dit goed samen met het over te nemen bedrijf? Stel aan de hand van deze analyse een strategie op en zorg voor een duidelijke planning.
Stel een profiel op van de doelonderneming
Maak een profiel van de onderneming die je voor ogen hebt. Dit profiel is je houvast bij de zoektocht naar kandidaat-ondernemingen. Schenk in dit profiel aandacht aan de volgende punten:
- Hoe gaat je huidige bedrijf samenwerken met het bedrijf dat je mogelijk overneemt?
Er zijn hierbij onder andere de volgende mogelijkheden:
-
- vrijblijvende associatie,
- licentieovereenkomst,
- franchise,
- joint-venture,
- participatie,
- overname
- fusie.
- Welke kenmerken moet de onderneming hebben?
Houd bijvoorbeeld rekening met de gewenste omvang en activiteiten, organisatiestructuur, bedrijfscultuur en milieuaspecten van de kandidaat-onderneming. Denk ook aan afhankelijkheid van afnemers en leveranciers en positie van de directeur en de aandeelhouders.
- Wat zijn je financiële criteria?
Welke eisen stel je aan de omzet, klantenaantallen, het rendement en de solvabiliteit van de onderneming?
Verken de markt
Ga met het profiel in je achterhoofd op zoek naar overname-kandidaten. Zoek uit wat bij de verschillende bedrijven de beperking en de groeimogelijkheden zijn en met welke regelgeving je rekening moet houden bij een overname.
Een snelle SWOT analyse kan uitkomst bieden, je brengt dan de Strengths (sterke punten), Weaknesses (zwakke punten), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen) in kaart.
Om de markt te verkennen kan je je eigen netwerk inzetten. Ook kan je zoeken via banken en accountantskantoren en natuurlijk via het internet. Er zijn ook adviseurs die je kunnen bijstaan bij een overname.
Selecteer een onderneming
Als je zicht op de markt hebt, kun je het bedrijf selecteren dat het beste aan jouw eisen voldoet.
Bij het selecteren van een bedrijf moet je je zo volledig mogelijk laten informeren. Ook in deze fase geldt dat het raadzaam kan zijn om informatie in te winnen bij een overnamespecialist. MKB Servicedesk kan je hierbij helpen.
Een greep uit de dingen waar je op moet letten:
- omzet,
- winstgevendheid,
- reputatie,
- historie,
- juridische structuur,
- personeel,
- productieproces,
- financiële en fiscale situatie
- vooruitzichten
- concurrentiepositie.
Een bedrijf op het oog
Heb je na de voorbereiding een bedrijf op het oog, dan kun je de volgende stap in werking zetten. Denk daarbij aan de volgende zaken:
Bepaal de waarde
Bepaal de waarde van het bedrijf dat je wilt overnemen. Dit is niet eenvoudig, want er zijn verschillende manieren om de waarde van een bedrijf te berekenen. Vaak wordt dan ook een specialist geraadpleegd voor de waardebepaling. In het artikel ‘Hoeveel is een bedrijf waard?’ lees je meer over het berekenen van de waarde van een bedrijf.
Ook kun je kijken naar wat vergelijkbare overnames hebben gekost of naar de koers/winstverhoudingen van beursfondsen in dezelfde bedrijfstak. MKB Servicedesk kan je in contact brengen met een specialist bij jou in de buurt, zodat deze je kan helpen met het bepalen van de waarde.
Beoordeel de financierbaarheid
Als je een indicatie hebt van de overnamekosten kijk je of en hoe je de overname kunt financieren. Mogelijke manieren zijn:
- Eigen liquide middelen
- Bankleningen
- Deelname van participatiemaatschappijen
- Betaling in termijnen of gefaseerde overname
- Achtergestelde leningen door de verkoper
- Een combinatie van financieringsvormen
Voer intentieonderhandelingen
Is de verkopende onderneming geïnteresseerd? Dan kan je intentieonderhandelingen gaan voeren. Leg de afspraken die je hebt gemaakt met de verkoper vast in een intentieverklaring. De verkoper kan dan niet meer met andere geïnteresseerden in zee gaan. Houd er rekening mee dat je ook met andere partijen moet onderhandelen, zoals banken, participatiemaatschappijen en het management.
Denk bij de onderhandelingen bijvoorbeeld aan:
- Koopsom en wijze van betaling
- Toekomstige betrokkenheid van de huidige directie
- Garantiestellingen
- Vervolgprocedure
- Ontbindende voorwaarden
Informeer betrokken partijen
Als het aannemelijk is dat de bedrijfsovername doorgaat, moet je soms de Sociaal Economische Raad en de vakbonden informeren en advies inwinnen bij de ondernemingsraden van de verschillende ondernemingen. Dit is afhankelijk van bestaande CAO-bepalingen en het aantal werknemers van de ondernemingen die betrokken zijn bij de overname.
Afronden
Als alles goed voorbereid is, kan de overname doorgevoerd worden. De laatste stappen voor de juridische overdracht die je moet doorlopen zijn:
- Verificatieonderzoek
Toets alle informatie die beschikbaar is over de onderneming die je gaat overnemen. Dit onderzoek heet het ‘due diligence-onderzoek’. Schakel hierbij accountants of juristen in. MKB Servicedesk kan je hierbij helpen.
Tijdens het onderzoek wordt onder andere gekeken naar jaarrekeningen, contracten met afnemers en leveranciers en de kwaliteit van het personeel. Als er afwijkingen naar voren komen ten opzichte van eerdere informatie, kun je zaken uit de intentieverklaring wijzigen. Het doen van het onderzoek voorkomt dat je een kat in de zak koopt en versterkt je rechtspositie mocht er later toch nog een conflict ontstaan tussen jou en de verkoper. De kosten voor het uitvoeren van een onderzoek vallen veelal in het niet bij de mogelijke kosten die kunnen ontstaan bij juridische mankementen.
- Definitieve financiering
Maak vóór of tijdens de contractonderhandelingen definitieve afspraken met de financierende partijen.
- Definitieve voorwaarden
Bij de definitieve onderhandelingen stel je de voorwaarden van overname vast. Let op voldoende garanties en zekerheden van de verkoper, aansprakelijkheidsregelingen en het concurrentiebeding. Laat een jurist of een notaris het contract opstellen. Het kan gebeuren dat jij of de verkoper alsnog de onderhandelingen afbreekt.
- Overdracht
Als je het overnamecontract getekend hebt, de acte bij de notaris is gepasseerd en je de koopsom betaald hebt, is de bedrijfsovername een feit. Licht je personeel, leveranciers en afnemers in. Je kunt ook overwegen een persbericht te versturen.
Hulp bij bedrijfsovername
Zoals je hierboven kunt lezen, komt er veel kijken bij het overnemen van een bedrijf. Veel ondernemers maken daarom ook gebruik van specialistisch advies bij overnames. Zo voorkom je dat je een kat in de zak koopt. Laat je niet afschrikken maar laat je goed informeren over de mogelijkheden en maak een kostenafweging.
Lezen
Een boek lezen over dit onderwerp? Het boek ‘als je bedrijf je leven is’ beschrijft het proces dat je doorloopt als je een bedrijf overdraagt.