Risicoscan; de gezondheid van de onderneming
Het vaststellen van de gezondheid van de onderneming is in twee situaties eenvoudig. Dat is wanneer de onderneming dood of kerngezond is. Maar in de regel is de situatie genuanceerder en zijn er voldoende mogelijkheden voor verbetering van de situatie. Het klinisch beoordelen van de gezondheid van de onderneming op basis van kengetallen geeft vaak te laat het signaal dat de onderneming in de gevarenzone zit. Er zijn vaak tal van kenmerken die al eerder zichtbaar zijn.
Hieronder worden een aantal belangrijke van deze kenmerken beschreven.
- Bankoverstand/ hoge financieringslasten
- Stagnerende orderintake/ stagnerende omzet
- Afname efficiency/ productiviteit
- Oplopende overige kosten
- Personeelsverloop
- Opbouw portfolio
- Balanstotaal/ werkkapitaal
Bankoverstand/ hoge financieringslasten
Er zijn in hoofdlijnen twee oorzaken waardoor krapte binnen de bestaande financierings- faciliteiten kan ontstaan. Groei en het missen van aansluiting met de markt. Vaak wordt deze krapte opgelost door dure oplossingen die zich vertalen in hoge financieringslasten.
In de regel mogen uw financieringslasten niet hoger zijn dan 7% van uw rentedragende schulden.
Stagnerende orderintake/ stagnerende omzet
De groei van een onderneming wordt enerzijds bepaald door de marktsituatie en anderzijds door de fase waarin de onderneming verkeerd. Ten aanzien van de marktsituatie zijn er structurele en conjuncturele bewegingen te onderkennen. De verschillende fasen waarin een onderneming kan verkeren zijn de aanloop-, de groei- en de volwassenheidsfase.
Een stagnerende orderintake /omzet als gevolg van het tijdelijk inzakken van de markt behoeft in beginsel niet ernstig te zijn. Wanneer echter een verandering in de marktsituatie structureel van aard is en de onderneming in die situatie ook slecht scoort ten opzichte van haar concurrenten, dan dient een stagnerende intake /omzet als een ernstig waarschuwingssignaal opgevat te worden.
Afname efficiency/ productiviteit
De efficiency en productiviteit zijn de drivers die de kostprijs van uw product bepalen. Van belang is hoe de kostprijs zich verhoud tot de verkoopprijs en ten opzichte van de kostprijs van concurrenten. Een stijgende kostprijs welke niet gecompenseerd kan worden door een evenredige stijging van de verkoopprijs kan een situatie van discontinuïteit veroorzaken.
Oplopende overige kosten
Bij de kosten kan onderscheid worden gemaakt tussen de kosten die samenhangen met de productie en de overige kosten. De overige kosten zijn kosten die worden gemaakt om een organisatie te onderhouden rondom het productieproces. Voorbeelden daarvan zijn administratie kosten, kosten huisvesting etc. De overige kosten hebben de neiging zich trapsgewijs te ontwikkelen waarbij alleen treden naar boven en niet naar beneden kunnen worden genomen. Binnen een bepaald omzetniveau blijven de overige kosten gelijk; groeit de omzet over een bepaald niveau heen dan springen de overige kosten bijna als vanzelf naar een hoger niveau, maar neemt de omzet af dan blijven de overige kosten op een bepaald niveau hangen.
Als uw “overige kosten” in onvoldoende mate gedekt zijn is dat vanzelfsprekend een risicofactor waar rekening mee gehouden moet worden.
Personeelsverloop
Personeel is voor de meeste ondernemingen de belangrijkste asset. Zij hebben de know-how, bepalen de cultuur en zijn het contact naar de markt. Het in staat zijn om de beste mensen uit de markt aan te trekken is van belang voor groei. Het in de organisatie kunnen behouden van de meest waardevolle mensen is een waarborg voor de continuiteit van de onderneming.
Een niet beheersbaar, bovenmatig ziekteverzuim en / of een groot personeelsverloop zijn ernstige risicofactoren.
Opbouw portfolio
De mate waarin de onderneming haar omzet heeft gediversifieerd wordt bepaald door het aantal debiteuren en het aantal producten. Geen diversificatie is niet perse slecht, maar maakt de onderneming wel kwetsbaar. Een grote diversificatie is niet perse goed, maar stelt wel hoge eisen aan het logistieke proces.
Balanstotaal/ werkkapitaal
De financieringsbehoefte van een onderneming hangt samen met haar balanstotaal en de omvang van het werkkapitaal. Onderdelen daarvan zijn op korte en middellange termijn beïnvloedbaar door deze nauwgezet te managen.
Als meerdere van de volgende situaties op uw onderneming van toepassing zijn, dan kan uw onderneming in gevaar zijn of snel komen.
- De omloopsnelheid van de voorraad is het afgelopen jaar met meer dan 10% afgenomen.
- De hoeveelheid debiteuren ouder dan 90 dagen is met meer dan 10% toegenomen
- Aanmaningen door A-leveranciers en een toenemend aantal aanmaningen door overige leveranciers.
- Toename balanstotaal geheel of nagenoeg geheel gefinancierd met kortlopende schulden.
- Eigen vermogen is minder dan 20% van het balanstotaal en de resultatenontwikkeling is negatief.